درس هایی از نهج البلاغهمجموعه 15 جلدی

درس‌هایی از نهج‌البلاغه، اثر مرحوم آیت الله العظمی حسینعلی منتظری، شرحی بر کتاب نهج‌البلاغه به زبان فارسی است.

این کتاب، مجموعه‌ای است از سخنرانی‌های مؤلف در موضوع نهج‌البلاغه که به‌صورت درس تدوین شده است. کتاب با مقدمه عمادالدین باقی ارائه شده است.

در ابتدای هر درس فهرستی از محتوای آن درس به‌همراه قسمتی از متن نهج‌البلاغه که مؤلف درصدد شرح و توضیح آن است، به نمایش گذاشته شده است.

مخاطب مطالب کتاب، عموم مردمند؛ لذا در این کتاب از طرح مباحث تخصصی و پیچیده اجتناب شده است و همه مباحث در قالبی ساده و روان بیان شده است.

از امتیازات کتاب این است که مؤلف سعی کرده واژگان دشوار را ریشه‌یابی کند و آنها ‌‎را به‌خوبی ترجمه نماید و نیز شقوق مختلف واژگان و احتمالات گوناگون و معانی مرتبط با بحث را یادآوری کند. این کار پسندیده مؤلف در سراسر کتاب به‌کرات به چشم می‌خورد.

مؤلف در مواردی برای تمیز دادن معنا و مفهوم عبارات، به سایر نسخه‌های نهج‌البلاغه مراجعه کرده است و تفاوت‌های جزئی میان کلمات و عبارات را استخراج و آنها را در کتابش مطرح نموده است. ایشان هرکدام از اقوال مطرح‌شده در این قسمت را نقد کرده و نظر راجح را برمی‌گزیند.

یکی دیگر از ویژگی‌های کتاب، تعدد منابع مورد استفاده ایشان است. وی با رجوع به اقوال دیگر شارحان، نظرات آنان را استخراج و بازگو کرده و آنها را در ترازوی نقد قرار داده است.

یکی از ویژگی‌های کتاب که آن را از دیگر شروح متمایز می‌سازد، سبک درسی بودن آن است. این کتاب – به‌تبعیت از روش تدریس مؤلف در بازگویی و یادآوری – برخوردار از چکیده درس قبل و نیز استفاده از تمثیل، استعاره و تشبیه است.

به اعتراف مقدمه‌نویس، این کتاب در رشته‌های گوناگون معارف بسیار سودمند است. به این منظور ایشان، ابعاد گوناگونی را که در این کتاب مورد توجه قرار گرفته، توضیح ‌داده است.

ایشان می‌گوید: یکی از ابعادی که در این شرح می‌توان پیدا کرد، بعد عرفانی است و در این‌باره به شرح خطبه 104 نهج‌البلاغه که از نمونه‌های دروس اخلاقی سرشار از پندهای عمیق و نکات آموزنده است و نیز خطبه بلند قاصعه که درباره ترفندهای شیطان و شیاطین انسی برای تسلط بر انسان می‌باشد، اشاره می‌کند و در پایان خاطرنشان می‌سازد که مؤلف در سراسر کتاب، تذکرات اخلاقی فراوانی را با الهام از نهج‌البلاغه، به کام دل مخاطب می‌ریزد.

بعد تاریخی کتاب از ابعادی است که مقدمه‌نویس به آن اشاره می‌کند و در این‌باره می‌گوید: در سراسر کتاب نقل‌های تاریخی به چشم می‌خورد که مؤلف برخی از آنها را از اساس باطل خوانده و برخی دیگر از این وقایع تاریخی مستند به رویات محکم می‌باشند و یا مأخوذ از گفتار حضرت علی(ع) در نهج‌البلاغه است که دورنمایی از اوضاع اجتماعی، فکری و اخلاقی مردم آن زمان می‌باشد؛ لذا برای کسانی که تحقیقات آنها مرتبط با آن زمان می‌باشد سومند است. علاوه بر آن، مؤلف، در موارد عدیده‌ای از علم رجال و درایه در کتابش بهره برده است.

پاورقی‌های کتاب به مستندسازی برخی از محتویات کتاب اختصاص یافته است.

فهرست محتویات هر جلد، در ابتدای آن آمده است.

برچسب: آیت الله منتظری حسینعلی منتظری درس هایی از نهج البلاغه عماد باقی منتظری نهج البلاغه منتظری