سفینه البحار و مدینه الحکم و الاثار

سَفینَةُ البِحار و مَدینَةُ الحِکَمِ و الآثار مَعَ تَطبیقِ النُّصوصِ الواردَة فیها عَلی بِحارِالأنوار معروف به سفینة البحار، کتابی 8 جلدی و عربی است که توسط مرحوم حاج شیخ عباس قمی (قدس سره) به رشته تحریر در آمده و توسط انتشارات اسوه به زیور طبع آراسته گردیده است.

سَفینَةُ البِحار و مَدینَةُ الحِکَمِ و الآثار مَعَ تَطبیقِ النُّصوصِ الواردَة فیها عَلی بِحارِالأنوار معروف به سفینة البحار، یکی از جوامع حدیثی شیعه نوشته شیخ عباس قمی. مؤلف، با هدف ارائه فهرستی موضوعی و مرتب شده بر اساس الفبا، احادیث کتاب بحار الانوار مجلسی را در بیش از 1700 موضوع، دسته‌بندی کرده است.
1- موضوعات کتاب به ترتیب حروف الفبا و بر اساس ماده و ریشه ثلاثی مجرد موضوع مرتب شده است. خواننده به آسانی می‌تواند به بیش از 1700 موضوع دست یابد که هر کدام شامل مدخل‌های گوناگون و متعددی هستند.
2- این اثر گزیده‌ای از بحارالانوار است که نویسنده آن کوشیده دستیابی به روایات را برای مراجعان آسان سازد. مؤلف با توجه به تبحر در حدیث و علم رجال، دست به انتخاب زده است. مثلا در ماده «علم» از باب اول کتاب العلم بحارالانوار، تنها آیات آغاز و انجام باب را آورده و از 122 حدیث نیز فقط دو روایت را انتخاب کرده است. همچنین تا باب ششم هیچ آیه و حدیثی نقل نکرده و در باب ششم تنها یک آیه ذکر نموده است. سپس باب هفتم را رها کرده و از باب هشتم از بین 13 آیه، یک آیه و از بین 92 روایت تنها به یکی بسنده کرده است.
3- یکی از ویژگی‌های مهم سفینة البحار آن است که مؤلف در یک موضوع به همان باب اکتفا نکرده و نکات مرتبط با موضوع مرتبط را از سراسر بخش‌های دیگر یافته و ارجاع داده است.
4- در نگارش عناوین، تعبیر شناخته‌شده‌تر ذکر شده است؛ اگر اسم شخصی مشهور بوده، همان ذکر شده و اگر کنیه یا لقب مشهور بوده، اسم نیامده است. به عنوان نمونه چون کنیه حارث بن سعید معروف‌تر بوده، شرح حال او در ذیل ابوفراس الحمدانی آمده است.
5- ترتیب کتاب براساس تصریح مولف مانند ترتیب کتاب نهایه ابن اثیر است که معیار برای ترتیب واژه‌ها حرف اول و دوم هر کلمه است. به همین جهت سفینة البحار مانند نهایه ابن اثیر کلمه «ابب» آغاز شده است. و با واژه یوم پایان یافته است. البته در نهایه پس از واژه «یوم» سه واژه دیگر به این ترتیب موجود است: (يَهَبَ) ، (يَهَمَ) و (يَيْعُثُ).

برچسب: احادیث اسوه انتشارات اسوه بحار الانوار سفینه البحار شیخ عباس قمی نشر حبیب