خاطرات سیاسی اجتماعی دکتر صادق طباطبایییادها - 26

کتاب «خاطرات سیاسی اجتماعی دکتر صادق طباطبایی»، تالیف دکتر صادق طباطبایی و به کوشش گروه تاریخ موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) توسط انتشارات «موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) » به چاپ رسیده است.

دکتر صادق طباطبایی سیاستمدار، استاد دانشگاه، نویسنده و روزنامه ‌نگاری است که از افراد تأثیرگذار در سال ‌های پیش و پس از انقلاب اسلامی ایران بود و سخنگویی دولت موقت ایران در دوره مهندس مهدی بازرگان را نیز برعهده داشت. او همچنین به عنوان معاون وزیر کشور مجری برگزاری همه ‌پرسی نظام جمهوری اسلامی ایران بود؛ و در یک مجموعه سه جلدی به ذکر خاطرات خود از سال های مبارزه و شکل گیری نظام جمهوری اسلامی ایران پرداخته است.

جلد اول این مجموعه سه جلدی، با عنوان «جنبش دانشجویی ایران» و با محوریت زندگینامه و جایگاه خانوادگی صادق طباطبایی در حوزه دین، اجتماع و سیاست، سیر تحصیلات او در آلمان، جنبش سیاسی اجتماعی انجمن های اسلامی دانشجویان فارسی زبان در خارج از کشور و نقش مرحوم سید احمد خمینی در شکل گیری انقلاب اسلامی تدوین شده است. این کتاب در شش فصل با عناوین سابقه خانوادگی و تحصیلات، فعالیت های سیاسی، اجتماعی و دانشجویی، کنفدراسیون دانشجویان و محصلین ایرانی، بعد از ۱۵ خرداد در ایران، اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان در اروپا و نقش فراموش شده، تنظیم شده است. در صفحه ۱۰۶ آن آمده است: «در یکی از سفرها که خدمت امام رسیدم و شرح فعالیت های انجمن های اسلامی دانشجویان را دادم، گفتم ما شدیدا در مضیقه مالی قرار داریم و هزینه های ما خیلی زیاد است و بیشتر مخارج ما مربوط به چاپ کتاب و جزوه می شود. امام گفتند که من تأمین می کنم. در این زمینه با آقای دعایی صحبت کردم و از طریق بیروت پول برای ما حواله شد و با مساعدت امام توانستیم چاپخانه ای تهیه کنیم».

دومین جلد از این مجموعه با عنوان «لبنان، امام صدر و انقلاب فلسطین»، در چهار فصل با عناوین سفر به لبنان، در لبنان، گفت و گو و نامه های دکتر چمران و اسناد و مدارک، تدوین شده است. این کتاب دربرگیرنده خاطرات صادق طباطبایی از لبنان و امام موسی صدر، دکتر مصطفی چمران، انقلاب فلسطین و رابطه آنها با امام خمینی(س) و انقلاب سال ۱۳۵۷ است. در آغاز کتاب آن مطلبی با عنوان «سفارش ماندگار» منتشر شده که شامل نصایح امام موسی صدر به صادق طباطبایی، هنگام عزیمتش به آلمان برای ادامه تحصیل است. در بخشی از این مطلب می خوانیم: «درس باید خواند؛ مرد اجتماع باید بود؛ در عین حال مرد دیندار هم می توان بود! همه اینها با هم جمع می شوند. بلکه همه اینها یک راه است. آرامشی که در نتیجه نماز و رضایتی که در نتیجه روزه برای انسان حاصل می آید، نه تنها زحمت مختصری که در راه به پا داشتن این عبادات می کشد جبران می کند، بلکه آرامش، آسایش و نوری در قلب انسان پدید می آورد که توفیق وی را در هدف های تحصیلی نیز تأمین می کند. در ادامه این کتاب، اسناد به جای مانده از ساواک درباره امام موسی صدر و رابطه او با امام خمینی(س) و فعالیت های انقلابی وی در لبنان منعکس شده است.

صادق طباطبایی، در جلد سوم خاطرات خود با نام «شکل گیری انقلاب اسلامی ایران» به بازگویی وقایع مربوط به روزهای آغازین پیروزی انقلاب و رفراندوم جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۵۸ پرداخته است. این کتاب، در دو فصل و با عناوین قلب ایران در قلب اروپا(امام در پاریس) و از پرواز انقلاب تا استقرار جمهوری اسلامی تنظیم شده است. دکتر طباطبایی در توصیف احساسات مردم در زمان خروج شاه از ایران این چنین نوشته است:«هنگامی که رادیو تهران، خبر خروج شاه را پخش کرد، جشن های عمومی در سرتاسر تهران دامن گسترد. گروه های انقلابی بدون مانع از طرف نیروهای امنیتی و ارتش به خیابان ها ریختند. مردم از رانندگان دعوت می کردند تا چراغ اتومبیل ها را برای شرکت در شادی روشن کنند».

سه جلد خاطرات صادق طباطبایی، دربرگیرنده بیش از ۴۰۰ عکس شخصی و خانوادگی، تصاویر منتشر نشده از امام خمینی(س)، مرحوم حاج احمد خمینی و تظاهرات دانشجویان مقیم خارج از کشور ضد رژیم پهلوی است.