اقلیم خاطرات

کتاب اقلیم خاطرات که به خاطرات عروس امام‌خمینی (س)، خانم دکترفاطمه طباطبایی، همسر مرحوم حجت الاسلام و المسلمین سید احمد خمینی اختصاص دارد در هشت فصل تدوین شده و خاطرات مستند ده سال (از1347 تا 1357) از زندگی خانم طباطبایی را دربر دارد و برخی خاطرات آن نیز برای نخستین بار به چاپ رسیده است.

خانم طباطبایی در مقدمه می نویسد: افرادی چون امام خمینی که با خدا زیستن و جز او ندیدن را تجربه کرده بودند و به همگان آموختند که در دوره غفلت زدگی و کم رنگ شدن معنویت و حاکمیت بحران هویت و اخلاق، می توان بگونه ای دیگر اندیشید و خدا را همواره در رأس حقیقت که نه در عین حقیقت دید و از بار مسئولیت و کمک به خلق شانه خالی نکرد.

خانم طباطبایی در این اثر کوشیده است تا حد امکان از ضعفهای تاریخ شفاهی پرهیز کند و در شرح خاطرات تنها به حافظه خود اکتفا نکند و از نظر دیگران که در آن ماجرا حضور داشته اند بهره ببرد.

فصل اول این اثر به بیان خاطرات سالهای 1347 و دوران نوجوانی و جوانی خانم دکتر فاطمه طباطبایی که مقدمات آشنایی و وصلت ایشان با خانواده امام خمینی(س) فراهم گردید می پردازد و عناوینی نظیر اتفاقی ساده و سرنوشت ساز (تحصیل در قم)، سفر به عراق، یار دیرینه ( دیدار با آیت الله سید اسماعیل صدر)، دیدار اتفاقی (در آرامگاه بنی یوسف با همسر امام خانم خدیجه ثقفی) و صحنه ای دلپذیر( نخستین دیدار با آیت الله خمینی در حرم حضرت امیرالمؤمنین علی(ع)) می پردازد.

ایشان در فصل دوم با عنوان خانواده من به معرفی پدر بزرگوارشان آیت الله سلطانی طباطبایی و مادر گرانقدر و خانواده آنان پرداخته است. فصل سوم نیز که پیمان مقدس نام دارد با عناوینی نظیر انکار مادر(شایعه نامزدی من و احمد)، لحظه پر شور(تحصیل در منزل)، تهدیدات ساواک (برای جلوگیری از ازدواج ما چرا که به گفته آنها: آقای خمینی مغضوب شاهنشاه است)، پیمان مقدس(برگزاری مراسم عقد رسمی در خانه حاج قاسم دخیلی همسایه ما)، نخستین دیدار( اولین دیدار من و احمد)، درباره احمد، احمد مشوق و معلم من، کارهای احمد(جدیت در درس و بحث، کارهای دفتر امام)، خانواده احمد، هزینه زندگی، انتخاب مرجع، فوتبال ایران و اسرائیل، اخراج ایرانیها از عراق، تولد حسن(در زایشگاه ایزدی قم) و دوره کودکی حسن به بیان زندگی خانوادگی ایشان و حاج احمدآقای خمینی می پردازد.

فصل چهارم که عنوان “خانه دوست” را دارد، در برگیرنده حوادث سالهای 1352 و سفر به لبنان و دیدار با امام موسی صدر و سفر به نجف و دیدار با امام خمینی است. مبارزان مهاجر(سال 1352 عزیمت به نجف برای دیدار با امام)، حازمیه(منطقه ای در شرق بیروت و اقامتگاه امام موسی صدر)، مجلس اعلای شیعیان، نگاهی نو(رفت و آمد مهمانان با پوششهای گوناگون به خانه امام موسی صدر)، تلاشهای امام موسی صدر(برای جذب مردم با اجرای برنامه های متنوع دینی)، خلق نیکو و جدال نیک(امام موسی صدر برای همبستگی و دوستی میان گروههای گوناگون زحمت بسیار می کشید)، چمران و ریاست امل( چمران در پی دعوت امام موسی صدر به لبنان مهاجرت کرد)، مهمانی نا تمام (دکتر چمران خبر حمله اسرائیل به صور را به خاله ام داد و خاله ما را به بیروت فرستاد)، امام موسی صدر و امام خمینی، هیجان دیدار با امام، مهمان نوازی اعراب، ویژگیهای رفتار امام(توجه و صحبت آقا با خانم)، اقامتگاه امام در نجف، ماه رمضان در نجف، آغاز سال تحصیلی در نجف، دستگیری در 13 آبان 1343 و خاطرات خانم از دستگیری امام، خاطره امام از ترکیه، تبعید دلنشین، خاطرات پراکنده از زبان امام (دیدار با آیت الله شاه آبادی، خاطرات تلخ دوران کودکی، صفا و مروه، ودای عرفات، مشعر) از جمله عناوین فرعی این فصل است.

فصل پنجم با اسم “نام آوران” نیز شامل بخش های بازگشت به میهن، سنت شکنی(ثبت نام در کلاس شبانه برای ادامه تحصیل در کلاس نهم)، بحث های داغ علمی(شرکت در کلاسهای جهان بینی اسلامی، فلسفه اخلاق، فلسفه متعالی ملاصدرا)، آشنایی با مبارزه، ارسال نامه با ترس، دیدار با مبارزان(با احمد به دیدار مبارزان تبعیدی از جمله آیات: منتظری، خلخالی، پسندیده و … می رفتیم)، آشنایی با همرزمان احمد، ارشاد غیر مستقیم، سازمان مجاهدین خلق، سفرهای خانم به ایران، شنیده هایی از خانم و تعهدی ستودنی(خانم تعهد امام را می ستود و می گفت: او خود را ملزم به رعایت همه قولهایی می دانست که به پدرم داده بود) است.

فصل ششم به وقایع سال 56 اختصاص دارد که با سفر لبنان آغاز می شود و عناوین با چمران در صور، آشنایی با وفا، بار دیگر نجف، شهادت حاج آقا مصطفی، شیوه دریافت خبر، رد و قبول مبارزه، نام نویسی در دانشگاه بیروت، ازدواج به یادماندنی(ازدواج دکتر چمران با غاره)، نوروز 57(جلوگیری از فعالیتهای سیاسی امام توسط دولت عراق)، شب آخر(امام از ما حلایت طلبید و دعوت به صبر و استقامت کرد)، بازتاب خبر عزیمت امام به پاریس در نجف و بازگشت به ایران سایر بخش های آن است.

فصل هفتم نیز که فریاد خشم نام دارد به وقایع سال 57 اختصاص یافته که قم و روزهای انقلاب، برگ غربت(نامه احمد از پاریس)، کاخ الیزه(ملاقات افرادی از کاخ الیزه با امام در پاریس)، تولد یاسر(در بیمارستان تهران)، دیدار مهندس بازرگان با امام(در پاریس)، ظهور عشق و محبت، تغییر دولت، رفتن شاه و خطر کمونیسم(سخنرانی امام و هشدار نسبت به توطئه ساواک)، راهپیمایی تاسوعا و عاشورا(من و حسن که هفت سال داشت و یاسر که چهل روزش بود در تهران به صفوف مردم پیوستم)، آزادی زنان(مصاحبه امام درباره آزادی زنان) و دل تنگیهای ما از عناوین این بخش است.

فصل هشتم نیز به حضور ایشان در پاریس اختصاص یافته و کارهای روزانه امام در نوفل لوشاتو، اقامتگاه امام، برنامه خانم در پاریس، خانم دباغ(اداره امور درونی خانه در نوفل لوشاتو به عهده ایشان بود)، نقش احمد در پاریس، چگونگی رفتن امام به فرانسه(داستان مهاجرت یا مسافرت به پاریس از زبان احمد)، انفجار پس از اختناق(مصاحبه امام با حسنین هیکل روزنامه نگار مشهور)، گلایه امام از علمای الازهر، هتل و کشیش های اسلامی، آیت الله کمینی، دیدار از کاخ ورسای، راهپیمایی در نوفل لوشاتو(آقای هادی غفاری به مناسبتهای مختلف به تدارک راه پیمایی می پرداخت)، توصیه امام(امام در ملاقات با استاد علوم سیاسی از دانشگاه آمریکا به او توصیه کردند که درباره ایران مطالعه و حقایق را منتشر کند)، روحانی مسیحی(دیدار امام با روحانی و محقق مسیحی)، دیدار مهندس بازرگان(شایع بود که مهندس بازرگان از تند روی امام نگران است و می گوید باید امام سیاست گام به گام را دنبال کند)، تعیین هیئت پنج نفره(به ریاست مهندس بازرگان برای نظارت بر تولید و توزیع نفت)، جمهوری اسلامی(امام: هدف ما تشکیل جمهوری اسلامی است)، پیام کارتر(پذیرش بختیار یا کودتای ارتش)، نوشتن قانون اساسی(آقای دکتر حسن حبیبی به توصیه امام مشغول تدوین پیش نویس قانون اساسی شد)، شاه یک مهره است، هجوم خبرنگاران و تشکیل شورای انقلاب، درخواست دیدار بعضی از سران ارتش با اعضای شورای انقلاب، دیدار سید جلال تهرانی با امام، آزادی بر مبنای اصول دین، آزادی زن در اسلام، موعظه کننده خداوند است، بازگشت به ایران، توصیه به قانون گرایی و خبر نگار فرانسوی بخش های مختلف آن است.