مدارک تحریر الوسیله – الصلوه

مدارک تحريرالوسيلة: الصلاة تأليف آیت‌الله مرتضى بنى فضل، توسط مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى تحقيق و در سال 1380 براى اولين بار در قم منتشرشد.

ساختار
مؤلف ذيل هريك از مسائل كتاب الصلاة، به صورت تعليقه‌هايى شماره‌گذارى شده، به شرح مطالب و ارائه مستندات و آيات و روايات مربوط به بحث پرداخته است.

وى به شيوه تحليلى، ضمن نقل اقوال فقهى متقدمان مانند شيخ طوسى، علامه حلّى، شهيد ثانى و صاحب جواهر، نظرات فقهى خود را بيان مى‌كند. اكثر رواياتى كه مؤلف در متن كتاب مورد استفاده قرار داده است از كتاب وسائل‌الشيعه است. كل كتاب و مباحث آن ذيل دو فصل كلى تدوين شده است؛ فصلى درباره مقدمات نماز و فصلى در باب افعال نماز.

گزارش محتوا
در مقدمات نماز مسائلى مانند قبله و پوشش و مكان نمازگزار و نيز اذان و اقامه مطرح مى‌شود و در افعال نماز از نيت، قيام، قرائت و ذكر، ركوع و سجود، تشهد، سلام، ترتيب و موالات، قنوت و تعقيبات نماز سخن مى‌گويد.

مؤلف در مورد نافله ظهر معتقد است اگر نمازگزار بداند كه پس از اذان نمى‌تواند آن را بجا آورد، اقوا آن است كه بتواند قبل از اذان نيز آن را بخواند. وقت خاص نمازهاى واجب و مستحب از جمله مباحث گسترده‌اى است كه مؤلف نيز به تبع مصنف به تفصيل مباحث آن را گزارش كرده است. يكى از مقدمات نماز استقبال قبله است و به نظر مؤلف اعتقاد به اين‌كه كعبه قبله است از ضروريات دين و مذهب است؛ تا آنجا كه اين عقيده را حتى به اموات نيز تلقين مى‌كنند. وى در مورد كسى كه جهت قبله را نمى‌داند و متحير است فروعات و احتمالات متعددى را مطرح و به بحث و بررسى آن مى‌پردازد. در بحث پوشش نمازگزار دو موضوع اصلى و مهم وجود دارد: اول آن‌كه محدوده عورت نمازگزار چيست و دوم آن‌كه پوشش لازم چه مقدار است و با چه چيزهايى اين پوشش محقق مى‌شود. مصنف در باب مكان نمازگزار، به تبع امام خمينى معتقد است كه جلوتر ايستادن زن در نماز بر مرد باعث بطلان نماز زن يا مرد نيست و فقط كراهت دارد كه زن جلوتر از مرد بايستد.

مصنف ضمن ارائه مباحثى مفصل در اين مورد، همان قول مختار در تحريرالوسيله را برمى‌گزيند. همچنين در مورد نماز خواندن در كنار قبر معصوم و يا جلوتر از آن، مصنف قائل به جواز آن است؛ هرچند كراهت دارد.